Czym są związki zawodowe

W społeczeństwie, a zwłaszcza wśród ludzi młodych, krąży szereg mitów i niesłusznych opinii na temat tego, czym są związki zawodowe, jaka jest ich misja i jaką pełnią funkcję. Pojawia się wśród nich na przykład twierdzenie, że związki zawodowe są swego rodzaju organem państwowym, finansowanym z podatków.

Związki zawodowe to osoba prawna mająca postać stowarzyszenia, które zrzesza przede wszystkim pracowników i stawia sobie za cel promowanie pracowniczych, gospodarczych, polityczno-społecznych i innego rodzaju interesów swoich członków. Po rekodyfikacji prawa prywatnego, począwszy od 1 styczna 2014 r., regulacje dotyczące prawa stowarzyszeń stosuje się odpowiednio także do organizacji związkowych.

Zgodnie z Kartą Podstawowych Praw i Wolności oraz kodeksem pracy, związki zawodowe są reprezentantem pracowników. Związki zawodowe mają u pracodawcy prawo do:

• informacji (np. o sytuacji ekonomiczno-finansowej pracodawcy),
• negocjacji (np. w przypadku ustalenia odszkodowania majątkowego dla pracownika),
• kontroli (np. stanu warunków pracy i BHP),
• współdecydowania (np. podczas opracowywania planu urlopów),
• negocjacji zbiorowych i zawierania układów zbiorowych.

Związki zawodowe są finansowane ze składek członkowskich. Związki zawodowe postrzegane są często jako przeżytek ustroju komunistycznego, jednak w rzeczywistości dzieje związków zawodowych w naszym kraju sięgają czasów znacznie wcześniejszych niż rządy partii komunistycznej (tzn. drugiej połowy XIX w.), zaś ustrój totalitarny wykorzystał tylko ideę ruchu związkowego.

Kolejnym mitem jest twierdzenie, że związki zawodowe są swego rodzaju narzędziem czy przedłużonym ramieniem partii politycznych. W rzeczywistości związki zawodowe są niezależnym i apolitycznym stowarzyszeniem obywatelskim, którego celem i sensem jest ochrona ekonomiczno-społecznych interesów pracowników. Chociaż związki zawodowe nie prowadzą własnej działalności politycznej, jednak w ramach własnych działań, walcząc o interesy i prawa pracowników, muszą prowadzić rozmowy z przedstawicielami rządu i z poszczególnymi partiami politycznymi, co jednak nie czyni z nich podmiotu politycznego.

Działalność i misja związków zawodowych

Zasadniczym zadaniem organizacji związkowych jest reprezentowanie i obrona interesów ekonomiczno-społecznych pracowników. Prawo pracowników do zrzeszania się w organizacjach związkowych i prawo związków zawodowych do swobodnego prowadzenia działalności gwarantuje zarówno czeski porządek konstytucyjny, jak też dokumenty prawa międzynarodowego. Należy do nich w szczególności Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych czy Europejska Konwencja Praw Człowieka. Prawa związkowe uregulowane zostały także w konwencjach Międzynarodowej Organizacji Pracy, agencji afiliowanej ONZ, która działa na zasadzie trójstronnej i w której działalności biorą udział nie tylko rządy, ale także związki zawodowe i pracodawcy.W relacjach z pracodawcami związki zawodowe nie występują w roli przeciwnika, lecz w charakterze przedstawiciela pracowników i partnera społecznego. Są elementem zapewniającym równowagę między pracodawcą i jego pracownikami. Działalność związków zawodowych u pracodawców nie skupia się wyłącznie na poprawie warunków pracy, zapewnianiu bezpieczeństwa pracy i dążeniu do sprawiedliwego wynagradzania osób zatrudnionych. Związki dążą również do poprawy komunikacji i do wzmacniania otwartych relacji między pracodawcą i pracownikami.

Z tego względu związki zawodowe nie mogą być postrzegane jako podmiot hamujący rozwój ekonomiczny pracodawcy. Wręcz przeciwnie, faktem jest, że rozwinięty dialog społeczny i dobra komunikacja między pracownikami i pracodawcą oraz ich konstruktywne relacje oparte na ładzie społecznym skutkują wyższą efektywnością i produktywnością pracy. Tym samym są to narzędzia podwyższające konkurencyjność i dobrą koniunkturę pracodawców. Misją związków zawodowych jest więc obrona interesów pracowników, walka o ich prawa w sprawach pracowniczych i przyczynianie się do rozwoju społecznie zrównoważonego i demokratycznego społeczeństwa obywatelskiego. Zasadnicze wartości wyznawane przez związki zawodowe to partnerstwo społeczne, demokracja, otwartość i solidarność.

Czemu służą związki zawodowe

Pojedynczy pracownik nie jest równie silnym partnerem dla pracodawcy. Zawsze jest słabszą stroną, znajdującą się w niekorzystnej pozycji. Dlatego pracownicy mogą wywalczyć swoje prawa tylko wspólnie.

Związki zawodowe są dla Ciebie wsparciem w miejscu pracy, ponieważ organizacja związkowa pomoże Ci wywalczyć Twoje postulaty i potrzeby wobec pracodawcy. Dzięki układowi zbiorowemu związki mogą wynegocjować dla Ciebie podwyżkę wynagrodzenia i dłuższy urlop, krótszy czas pracy, a także bezpieczne warunki i środowisko pracy.

Tylko związki zawodowe mogą zawrzeć układ zbiorowy z pracodawcą. Układ zbiorowy jest wynikiem negocjacji między pracodawcą i organizacją związkową. To efektywne i wiążące narzędzie, służące do egzekwowania godziwych, dobrych i sprawiedliwych warunków pracy.

Związki zawodowe zapewniają pomoc w zapobieganiu konfliktom i w rozwiązywaniu problemów w miejscu pracy. Oferują także darmowe doradztwo prawne, a w skrajnych przypadkach zastępstwo procesowe w sporach pracowniczych.

Związki zawodowe są tutaj dlatego, że znają sytuację, potrafią przyczynić się do poprawy kontaktów między pracodawcą i pracownikami, do osiągnięcia dobrej kultury firmowej i miłej atmosfery w miejscu pracy. Potrafią zapobiegać skutkom negatywnych zjawisk, takich jak mobbing, bossing, dyskryminacja i szykanowanie w pracy, względnie rozwiązywać ich następstwa.

Związki zawodowe mogą realizować swoją funkcję i misję tylko wtedy, kiedy są wystarczającą reprezentatywne i kiedy mogą polegać na silnej bazie członkowskiej. Ty również możesz na to wpłynąć!

W jaki sposób związki zawodowe mogą mi pomóc?

wynegocjują dla mnie podwyżkę wynagrodzenia,

• pomogą mi rozwiązać trudności w pracy,
• zapewnią mi ochronę przed zwolnieniem,
• gwarantują mi darmowe porady prawne,
• wynegocjują dla mnie wyższą odprawę,
• zapewnią mi dłuższy urlop,
• sprawdzą bezpieczeństwo pracy,
• poprawiają kontakty pracownika z pracodawcą,
• przyczyniają się do tworzenia lepszej kultury firmowej,
• wynegocjują dla mnie wyższe dodatki za pracę w nocy lub w dni wolne od pracy,
• zapewnią mi benefity w postaci voucherów na posiłki lub dodatku urlopowego,

Dlaczego warto zostać członkiem związku zawodowego?

• dlatego, że chcę więcej pieniędzy za moją pracę,
• dlatego, że pomogą mi rozwiązać trudności w pracy,
• dlatego, że związki zawodowe przyczyniają się do harmonizacji życia rodzinnego i zawodowego,
• dlatego, że chcę wiedzieć, co dzieje się u mojego pracodawcy,
• dlatego, że mogę przyczynić się do poprawy warunków pracy,
• dlatego, że nie chcę pozwolić na naruszanie ustaw przez pracodawcę,
• dlatego, że chcę mieć wpływ na to, co dzieje się w pracy,
• dlatego, że uzyskam szereg benefitów, korzyści i zniżek.

 

Zgłoszenie

Jeżeli zainteresowały Cię korzyści płynące z członkostwa w Związku Zawodowym KOVO i chcesz zostać członkiem dużej i silnej rodziny związkowców, wypełnij zgłoszenie do swojej organizacji zakładowej. Wzory zgłoszeń w Twoim języku znajdują się w załączniku. Zgłoszenie należy wypełnić w języku czeskim.